Haberi de Yazmanın Teknikleri Olacaktı Tabi "2"

Haber yazma hakkında nelerin önemli olduğunu merak edenler adına daha önceki yayınlarımızdan Haberi de Yazmanın Teknikleri Olacaktı Tabi başlıklı yazımızda verdiğimiz maddelerin konuyla ilgilenenler açısından faydası olacağını düşündüğümüzden bilgilerimizi bir tık daha öteye taşıyabilmek adına bu yayınımızda yine konuya dahil edebileceğimiz maddelerle devam ederek paylaşımda bulunmak istedik.

Röportaj ve Söyleşi Teknikleri;

• Bir sohbet havasında soru ve cevaba dayalı olarak hazırlanan gazete yazısına “Söyleşi” adı verilir.

• Daha çok araştırmaya, incelemeye, soruşturmaya dayalı, bir takım gerçeklerin belirlenmesine çalışılan çok yönlü ve renkli yazı türüne gazetecilikte “Röportaj” adı verilir.

• Kişinin tutum ve fikirlerini öğrenmek amacıyla sorular sorularak alınan yanıtlarla bir konuyu aydınlatmak üzere yapılan görüşmeye “Mülakat” adı verilir.

• Gazete yazı türlerinden Röportaj, büyük ölçüde yazarın kendi deneyimlerinden hareketle, kendine özgü üslup ve anlatımını kullanabilmesine olanak sağlar.

• Gazetecilikte röportaj türlerinden bazıları Haber röportaj, İlgi çekici (duygusal içerikli) röportaj, Biyografik röportaj ve Açıklayıcı-yorumlayıcı röportajdır.

• Türk basın tarihi içinde röportaj yazılarının çıktığı ilk gazete Ceride-i Havadis’dir.

• Randevulu bir söyleşi öncesinde bilgi toplamak, soru hazırlamak ve uygun kıyafet seçmek daha çok Ev ödevini iyi yapmak gibi ifade edilebilir.

• Kronolojik anlatımda söyleşi yazısı genellikle Teşekkür edilerek sonlanır.

• Kronolojik anlatım, en kolay söyleşi yazma tekniği olarak gösterilebilir.

• Yaşar Kemal, röportaj dalının “piri” olarak anılır.

Diğer Haber Alanları ve Yazım Teknikleri;

• Haber ajansları, Gazete, Dergi, Radyo ve İnternet sitelerine haber ve görüntü sağlamaktadır.

• Anadolu Ajansı, ulusal resmi haber ajansımızdır.

• Hızlılık, Doğruluk, Tarafsızlık ve Ayrıntı, ajans haberlerinin genel ilkelerini oluşturan unsurlardandır.

• Doğrusal olmayan haber yazımı, Hipermetin, Çoklu ortam ve Yöndeşme, internet haberciliğinin özelliklerindendir.

• Basın bülteninde Başlık, Giriş, Gövde ve Görsel bölümler yer almaktadır.

• Belediye otobüsü ve dolmuş güzergâhlarında yapılan değişiklikler, Yeni imara açılan alanlara ilişkin değişiklikler, Kent yöneticilerinin söylemleri ve Hafta sonunda elektrik verilmeyecek mahalle ve sokaklar, yerel yönetim haberciliği kapsamında değerlendirilir.

• Yangın, trafik kazası ve suçlara ilişkin haberler daha çok “Emniyet ve Adliye haberciliği” haber türüne girer.

• Öncelikle halka zarar verme, Araştır, doğruyu bul, Umut verme, mucize tedaviden söz etme ve Kendine “bu haberden kim yararlanır” sorusunu sor ilkeleri, sağlık haberciliğinde dikkat edilmesi gereken etik ilkeler olarak görülür.

• Kentteki şirketlerin personel değişiklikleri, ekonomi haberciliğinde yerel spot haber öykülerine karşılık gelir.

• Kültür ve sanat haberciliğinde öncelikle dikkat edilen unsurlardan bazıları Etkinliğin yer ve zamanı, Sanatçılar ve yaptıkları işler, Katılımcıların isimleri ve Kitap tanıtımlarıdır.

Radyo ve Televizyon Haberciliği (Konuşma Dili Tekniği);

• Toplumsal sistem içinde ortak kılınmış ve geliştirilmiş semboller daha çok Yazı diline uygundur.

• Habercilik alanlarından Radyo ve televizyon haberciliğinde diğerlerine göre daha “samimi” ve “karşılıklı konuşmaya dayalı” bir haber dili kullanılmaktadır.

• Dilin özelliklerinden bazıları Dil, bir anlaşma aracıdır, Dil, bir kurallar dizgesidir, Dil, bir sosyal kurumdur ve Dil, kültürün aynasıdır.

• Konuşma dilinin özelliklerinden bazıları Sesin vurgulanması, Sesin şiddeti ve tonlanması, Sözcüklerin uyumu ve Sesin farklı kullanımı.

• Radyo ve televizyon haberinin diğer kitle iletişim araçlarında yer alan haberlerle kıyaslandığında en belirgin özellik olarak Anındalık/hızlılık ve canlılık ortaya çıkar.

• İfadelerin kolay, anlaşılır ve net olması, radyo ve televizyonda konuşma dili ile haber vermenin en temel nedenidir.

• Ara haber bülteni, radyo ve televizyonda günün gelişen olaylarının özetle aktarıldığı kısa haber programı türüdür.

• Konuşur gibi yazmak ve imgelem yaratmak, radyo haberini kulağa hitap ederek yazarken en çok dikkat edilmesi gereken unsurlardan biridir.

• Göze ve kulağa hitap ederek metni yazmak, televizyon haber metni yazarken en çok dikkat edilmesi gereken unsurlardan biridir.

• Radyo ve televizyon haberciliğinin giriş cümlesi Kısa, çarpıcı ve ilgi uyandırıcı bir ifadeyle olmalıdır.

Haber Yazmada Denetim ve Doğrulama;

• Bir haber metninin okunabilirliği ve anlaşılabilirliği haber yazma sürecinin Dördüncü aşamasının konusunu oluşturur.

• Yanlış ve doğru, iyi ve kötü, erdem ve kusur ile kişinin yaptıkları ve yaptıklarının sonuçları daha çok Ahlak ilkeleri ile değerlendirilir.

• Etik, konusu ahlak ve sorunsalı, ahlakın açıklanması ve buna bağlı ilkelerin belirlenmesidir.

• Bireyle birlikte toplumun mutluluğunu esas alan ve mutluluğa ancak eksiksiz olan devlette erişilebileceğini savunan ahlak anlayışı Toplumcu ahlak anlayışıdır.

• Alman düşünür Immanuel Kant’ın düşüncelerine dayanan ve en yüksek ahlaki değerin insanın aklını işleterek bulabileceğini savunan ahlak anlayışı Ödevci ahlak anlayışıdır.

• Gazetecilikte “kamu yararı” kavramının ön plana çıktığı, en çok insan için en büyük mutluluğu sağlayan davranışın etik davranış kabul edildiği ahlak anlayışı Yararcı ahlak anlayışıdır.

• Basında mesleki saygınlığı sağlamak, doğru, güvenilir haber vermek, yorumları inanılır kılmak, okuyucunun güvenini sürdürmek için yapılması ve yapılmaması gerekenlerin bütününe “Basında öz denetim” adı verilir.

• İkinci Meşruiyet’in ilanıyla basında sansürün kaldırılmasının yıl dönümü olan 24 Temmuz günü “Basın bayramı” olarak kutlanmaktadır.

• Bir haber metninin Açık ve sade bir anlatıma sahip olması, Gerçek ve doğru bilgi içermesi, Karşıt görüşlere de yer verilmesi ve Haberle yorum arasındaki ayrımın net yapılması unsurlarını taşıması genel kabul gören ahlaki koşullardandır.

• Basın meslek ahlakında genel olarak gazeteci, ilk ya da en önemli olarak Kamuoyuna ya da topluma karşı sorumludur.

FutureLifeBox