Ana Dili Olarak Konuşulan Dünya Dilleri

Belli başlı dünya dil aileleriyle ilgili olarak Ethnologue tarafından verilen bazı istatistiki bilgilere göre Ana dili veya birinci dil olarak en çok konuşuru bulunan dünya dillerinin bir kısmı şu şekildedir;

Sıra –       Dil       –    Konuşulduğu    –  Konuşulduğu Toplam  –  Konuşur Sayısı

                                 Asıl Ülke                    Ülke Sayısı                  (milyon)

1     –      Çince     –            Çin            –                 31              –         1,213

2     –  İspanyolca  –         İspanya        –                 44              –            329

3     –    İngilizce   –         İngiltere       –               112              –            328

4     –    Arapça     –    Suudi Arabistan  –                57              –            221

5     –     Hintçe     –         Hindistan      –                20              –            182

6     –   Bengalce   –        Bangladeş      –                10              –            181

7     –  Portekizce  –          Portekiz      –                37              –            178

8     –    Rusça      –Rusya Federasyonu–                  33             –            144

9     –  Japonca     –           Japonya      –                 25            –            122

10   –  Almanca     –          Almanya      –                 43            –              90,3

16   –  Fransızca    –            Fransa       –                 60            –              67,8

19   –   İtalyanca   –             İtalya        –                 34            –              61,7

21   –    Türkçe     –           Türkiye       –                 36             –              50,8*

46   –   Özbekçe    –       Özbekistan     –                 14             –              20,3

49   –    Azerice     –              İran        –                 17             –              19,1

84   –   Uygurca     –              Çin         –                 15             –                8,8

87   –   Kazakça     –        Kazakistan    –                 14             –                8,3

Ethnologue, Türk cumhuriyetlerinde ve diğer ülkelerdeki yerli Türk topluluklarında resmi statüleri bulunan Azerice, Başkurtça, Kazakça, Kırgızca, Özbekçe, Sahaca (Yakutça), Tatarca, Türkmence vd. Türk dilleri, uluslararası kurumlarda kendi bildirdikleri adlarla tescil edildiklerinden, bu diller resmi mevzuatta Türkçe çatısı altında toplanmamaktadır. Türkçe konuşanların sayısında olduğu gibi, rakamların ne kadar gerçekçi veya güncel olduğu ayrı bir inceleme konusu olmakla birlikte
çizelge belli başlı dünya dillerinin konuşur sayısı bakımından sıralanması hakkında bir fikir vermektedir (Johanson, Csató 2006: 13-14).

***Türkçe, MS 8. yüzyıla uzanan belgeleri ve kendisine özgü Run alfabesinin varlığı dolayısıyla Avrupa kıtasında İngilizce, Fransızca, Rusça vd. diller de dahil olmak üzere, pek çok dilden daha eski yazılı belgelere sahiptir. Türkçe, MS 8. yüzyıldan bu yana bir devlet ve kültür dilidir. Çok geniş bir coğrafyaya yayılan Türk dili dil bilimsel bakımdan dallanmış, Ana ve Eski Türkçe dönemlerinden sonra birçok Türk yazı dili ortaya çıkmıştır. Türkiye Türkçesi olarak adlandırılan dilimiz, Oğuz dillerinin Azeri Türkçesi ve Gagauzca ile birlikte, Batı koluna aittir. Türkiye Türkçesi Anadolu’da 11-12. yüzyıllardan sonra gelişen bir yazı dili olarak Eski Anadolu Türkçesi, Osmanlıca ve Cumhuriyetten sonra da Modern Türkiye Türkçesi dönemlerini yaşayarak bugüne ulaşmıştır. Bugün beş Türk Cumhuriyeti ile Rusya Federasyonu, İran, Çin vb. ülkelerde Türkçenin farklı sözlü ve yazılı değişkeleri konuşulmaktadır. Bağımsızlığını kazanan Türk cumhuriyetleri dil bilimsel olarak Eski Türkçeden gelişen dilleri konuşmakta ve yazmaktadırlar; ancak uluslar arası kurum ve kuruluşlarda dillerini resmen Azerbaycanca, Kazakça, Kırgızca, Özbekçe,Türkmence vb. şeklinde tescil ettirdikleri için resmi kaynaklarda Türkçe yalnızca Türkiye Türkçesini ifade etmektedir. Diğer Türk yazı dilleri ise genellikle kendi etnik adları ya da ülke adlarıyla adlandırılmakta; bununla birlikte bu dillerin Türki niteliği vurgulanmaktadır. Türkiye Türkçesi ve diğer Türkçe değişkeler en az bin beş yüz yıldır Avrupa’da konuşulmalarına karşın Batı bilim ve siyaset dünyasında bir Avrupa dili olarak kabul edilmemekte, Avrupa’ya Endonezya’dan veya Pakistan’dan gelen göçmenlerin dilleriyle aynı statüde, yani göçmen dili olarak değerlendirilmektedir.

AÜ İletişim / Türk Dili, "Ethnologue" kaynak alınmıştır.
FutureLifeBox